تعریف ریخته گری
ریخته‌گری، فن شکل‌دادن فلزات و آلیاژها از طریق ذوب، ریختن مذاب در محفظه‌ای به نام قالب و آن‌گاه سرد کردن و انجماد آن مطابق شکل محفظه قالب است. این روش کهن‌ترین فرایند شناخته شده برای بدست آوردن شکل مطلوب فلزات است. اولین کوره‌های ریخته‌گری از خاک‌رس ساخته می‌شدند و لایه‌هایی از مس و چوب به تناوب در آن چیده می‌شددرصد بسیار بالایی از کالاهای تولید شده حاوی حداقل یک قطعه ریخته‌گری هستند. اندازه قطعات ریخته شده می‌تواند از چند گرم و چند میلیمتر (مانند دندانه‌های منفرد یک زیپ) تا بیش از ۱۰ متر و چندین تن باشد (مانند چرخ‌پروانه‌های بزرگ یا قاب‌های عقب کشتی‌های اقیانوس‌پیما). فرآیندهای ریخته‌گری اغلب زمانی استفاده می‌شوند که تولید شامل اشکال پیچیده بوده، یا قطعات دارای مقاطع توخالی یا حفره‌های داخلی باشند. همچنین قطعاتی که دارای سطوح منحنی نامنظم هستند (به جز مواردی که می‌توانند از ورق فلزی نازک ساخته شوند)، قطعات بسیار بزرگ یا قطعات ساخته شده از فلزاتی که ماشین کاری آنها دشوار است، را نیز بیشتر به روش ریخته‌گری می‌سازند.
روش‌های ریخته‌گری از دیدگاه نوع قالب به دو دسته تقسیم می‌شوند: ریخته‌گری در قالبهای یکبار مصرف و ریخته‌گری در قالبهای دائمی.
ریخته‌گری ماسه‌ای متداول‌ترین روش ریخته‌گری است. با این روش انواع بسیار زیادی از فلزات را می‌توان ریخته‌گری کرد. برای اندازه قطعات در این روش تقریباً هیچ محدودیت مدت نخی وجود ندارد. هر چند قطعات ده ساخته شده به این روش دقت خوبی ندارند اما معمولاً هزینه آن کمترین هزینه ممکن است. در ریخته‌گری ماسه‌ای قالب‌ها یکبارمصرف بوده ولی می‌توان ماسه را بازیافت و دوباره استفاده کرد.
ریخته‌گری در قالبهای دائمی بدون الگو
در ریخته‌گری با قالبهای دائمی بدون الگو، به جای استفاده از الگو، شکل قطعه نهایی مورد نظر در داخل یکیک قالب دائمی، معمولاً از جنس فلز یا گرافیت، ماشین‌کاری میشود. هزینه ساخت قالب در این روش بالاست، اما از این قالب برای ساخت هزاران قطعه می‌توان استفاده کرد.
ریخته گری در شیرالات
امروزه در ریخته گری شیرآلات از روش قالبهای دائمی استفاده میشود چراکه در روش ریخته گری ماسه ایی
کیفیت سطوح به دست آمده توسط این روش بسیار نازل و دارای خلل و فرج فراوان است و حتی پس از پرداخت هم دارای سطحی ناهموار و سوسه دار میباشد.
ریخته گری شیرآلات امروزی که به روش قالبهای دائمی یا همان قالب های ریژه استفاده میشود ریخته گری با استفاده از قالبهای ریژه یکی از بهترین و با کیفیت‌ترین روش‌های ریخته گری است که شیرآلات با کیفیت و مرغوب عمدتاً از این روش تولید می‌شوند.
ما امروز در شیرآلات مهر با افتخار میگوییم که یکی از با تجربه ترین ها و قدرتمندترین ها ی ریخته گری در صنعت شیرآلات می‌باشیم که با تولید حداقل ۲۰۰۰ تنه شیر در روز توانسته‌ایم خود را در عرصه ریخته گری شیرآلات مطرح نماییم که این تنها یک بخش از فعالییتهای مجموعه بزرگ شیرآلات مهر میباشد
برای یک ریخته گری عالی و بدون ایراد همواره باید نکات بسیار زیادی را در کنار هم رعایت نمود که تک تک این موارد می‌تواند در نتیجه کار مهم باشد ما در این مقاله سعی کردیم که در حد امکان تجربیات خود در زمینه ریخته گری شیرآلات بهداشتی را با شما عزیزان به اشتراک بگذاریم
چند مورد از مهم ترین موارد در ریخته گری شیرآلات
۱. ماسه ماهیچه
۲. قالب ریژه
۳. آنالیز مواد
۴. تجربیات ریخته گری
۱. ماسه ماهیچه
ماهیچه در حقیقت همان ماسه فشرده شده ای می باشد که در درون قالب های ریژه جایگذاری شده که پس از ریخته شدن مواد مذاب به داخل قالب در انتها با تخلیه ماسه ماهیچه ها مجاری حرکت آب ایجاد می شود ماسه های رزین دار با فشار باد توسط دستگاه های شوتینگ به داخل قالب های ماهیچه شوت می شود که این فرآیند همراه است با حرارت المنت هایی که به قالب ماهیچه متصل می باشد که منجر به تشکیل ماهیچه ها به اشکال متفاوت می باشد
اهمیت ماهیچه در ریخته گری شیرآلات بسیار مهم می باشد در زیر به چند مورد از مهمترین آنها اشاره می کنیم
۱. میزان رزین و کیفیت خود ماسه
میزان رزین موجود در ماسه منجر به چسبندگی با کیفیت تر ما هیچه میشود که در نتیجه ماهیچه محکم تر و با کیفیت تری میدهد
۲. ماسه در ریخته گری شیرآلات دو نوع می باشد ماسه نرم چه ریز و پودری تر می باشد و ماسه زبر که درست می باشد
نکته مهم در ماهیچه گیری شیرآلات
باید دقت داشت بسته به نوع کاری که می خواهید ریخته گری شود از چه درصدی ماسه نرم و زبر استفاده شود استفاده از ماسه نرم ماهیچه های فشرده تر و با استقامت بالا تولید می کند که برای قطعات ریز که شکننده تر هستند استفاده می شود و در مواردی که نیاز به فشردگی ماهیچه نیست می توان از ماسه درشت استفاده کرد ولی معمولاً ماسه درشت و ریز را با درصدهای متفاوت ترکیب می‌کند
۳. گاز ماهیچه
گاز ماهیچه بخار حاصل از سوختن ما سه ماهیچه در هنگام برخورد با مذاب است که موجب ایجاد سوسه همان ناهمواری و حفره در سطح کار می شود معمولاً ماسه نرم و فشرده نسبت به ماسه های درشت گاز بیشتر ایجاد می کند به همین دلیل است که برای ماهیچه های بزرگتر و کشیده تر باید از درصد بیشتری از ماسه های درشت استفاده کرد چرا که گاز کمتر ایجاد می کند
۲. قالب ریژه
قالب ریژه همان قالب های دائمی میباشند که در آن ها ماهیچه جایگذاری شده و مواد مذاب در آن ریخته می شود قالب ویژه باید بسیار با دقت سخت کاری یا به اصطلاح آبکاری شود در اثر حرارت و تداوم کار انحنا یا تاب بر ندارد مهندسی ساخت قالب ریژه بسیار مهم است چگونگی ماهیچه گذاری و راهگاه ورود مذاب حرکت سیال مذاب در درون قالب برای ایجاد یک قطعه سالم نقش مهم قالب ساز را در ساخت و طراحی قالب نشان می دهد
۳. آنالیز مواد (آلیاژ برنج)
برنج، آلیاژی از مس و فلز روی میباشد که نسبت آن دو در آلیاژ، تعیین کننده نوع برنج است. برخی از انواع آلیاژ برنج‌ها برنز هم نامیده می‌شوند، هرچند برنز آلیاژی از مس و قلع میباشد. برنج رنگی تقریباً زرد دارد که شبیه به رنگ طلا است و در برابر کدر شدن و لکه‌دار شدن مقاوم بوده و به راحتی اکسید نمی‌شود. از این فلز به خاطر کاربردهای خاص و شکل و رنگ آن در جاهای مختلفی استفاده می‌کنند: برای مثال، به دلیل رنگ زرد آن در دکوراسیون، به خاطر اصطکاک کم در مغزی قفل ها و بخاطر خاصیت آکوستیکی در سازهای موسیقی از جمله هورن کاربرد دارد.
در آن زمان که انسان هنوز فلز روی را نمی‌شناخت با ذوب کردن مس همراه با کالامین (سنگ معدن فلز روی) برنج تولید می‌کرد. برنج معمولاً قابلیت چکش خواری بیشتری نسبت به مس و روی دارد و تقریباً دمای ذوب آن بین ۹۰۰ تا ۹۴۰ درجه سانتی‌گراد است. البته سختی و نرم بودن آن می‌تواند با تغییر نسبت مخلوط مس و روی تغییر کند. مس داخل برنج از طریق اثر اولیگودینامیک خاصیت میکروب کشی به آن میدهد. به‌همین خاطر از برنج به عنوان دستگیره و دیگر فلزات رایج در بیمارستان‌ها استفاده می‌کنند.
امروزه تقریباً ۹۰٪ از فلزات برنج بازیافت می‌شوند، چون فلز برنج خاصیت مغناطیسی کمی دارد و به راحتی می‌توان آن را از فلزاتی که معمولاً با آنها مخلوط میشود، جدا کرد. بدین ترتیب برنج جدا شده را دوباره بازیافت می‌کنند. چگالی متوسط برنج ۸٫۴ گرم بر سانتی متر مربع است.
برنج آلیاژی است که برای اهداف گوناگون می‌توان از آن استفاده کرد. از آن‌جایی که این آلیاژ دارای خواص برتر متفاوتی است، کاربردهای گوناگونی نیز دارد. به خصوص در خانه‌های مسکونی از شیرآلات برنجی استفاده زیادی میشود، البته در بخش تجاری نیز استفاده از شیرآلات برنجی غیر معمول نیست. این نوع از شیرآلات صنعتی به ویژه در هنگام استفاده از آب گرم بسیار مفید است چرا که شیرآلات برنجی دارای خواصی است که باعث میشود در برابر آب گرم مقاومت بیشتری داشته باشد.
در شیرآلات آنالیز برنج مقدار مس حدود ۵۸ درصد و روی حدود ۳۸ درصد میباشد وبقیه درصد پایینی از فلزات دیگر میباشد به عنوان مثال مقداری سرب طبق استاندارد باید حتما زیر ۲.۵ درصد باشد
۴. تجربه ریختگری
متاسفانه امروزه در کشور ما در صنعت شیرآلات ریخته گری به صورت سنتی اجرا می شود علت آن هم عدم دسترسی به مواد اولیه جدید تکنولوژی و همچنین آنالیز پیشرفته مواد می باشد که با توجه به این مسئله در این صنعت تجربیات ریخته گر بسیار مهم می باشد توانایی و تجربیات ریخته گر در شناخت مواد و آنالیز مواد تنظیم قالب جهت سهولت و حرکت درست سیال مذاب و همچنین حرکت دست پرفشار و یا کم فشار ریختن تمامی مواردی هستند که نقش غیرقابل انکاری در ریخته گری شیرآلات دارند همانطور که همه ما می دانیم منابع انسانی با ارزش ترین منابع در تمام صنایع می باشد ما در مجموعه شیرآلات مهر همواره سعی کردیم که از با تجربه ترین و مجرب ترین ریخته گر ها استفاده نماییم که با کاهش مرجوعی و ارائه قطعه با کیفیت خود را علاوه بر یک تولیدکننده برجسته در صنعت شیرآلات یک قطعه ساز با کیفیت بالا در میان همکاران شیرآلاتی خود مطرح نماییم که بسیاری از قطعات و تنه شیرآلات برند های معروف در بازار در این مجموعه شیرآلات مهر تولید و ریخته گری می شود
و همچنین سالن ریخته گری مجموعه مهر به عنوان یک مجموعه موفق همواره به عنوان یک سالن آموزشی در اختیار مهندسین و نوآموزان ریخته گری زیر نظر اداره استاندارد قرار داشته است که از این بابت توانسته سهمی در جهت پیشرفت و ارتقای ریخته گری در صنعت شیرآلات برای کشور عزیزمان ایران ایفا نماید